Munur á milli breytinga „Upplýsingar um aðferðina og höfundinn“

Úr SignWiki
Jump to navigation Jump to search
Lína 4: Lína 4:
 
|description="Read it again and again. A manual for educators."
 
|description="Read it again and again. A manual for educators."
 
|copyright=David R. Schleper
 
|copyright=David R. Schleper
−
|video1=40215120
+
|video1=40216841
 
}}
 
}}
 
{{Shortcoursestext
 
{{Shortcoursestext
−
|image=[[File:US Navy 081028-N-XXXXK-001 Fire Controlman 2nd Class Matthew B. Powell reads a children's book during a community relations project at the Hong Kong Society for the Protection of Children Nursery School.jpg|thumb|US Navy 081028-N-XXXXK-001 Fire Controlman 2nd Class Matthew B. Powell reads a children's book during a community relations project at the Hong Kong Society for the Protection of Children Nursery School]]
+
|image=© Reno12 | <a href="http://www.stockfreeimages.com/">Stock Free Images</a> & <a href="http://www.dreamstime.com/">Dreamstime Stock Photos</a>
−
|title=AÐ VELJA BÆKUR MEÐ FYRIRSJÁANLEGUM SÖGUÞRÆÐI
+
|title=FERLIÐ AÐ LESA SAMAN
−
|text=Það að innihald bókarinnar er fyrirsjáanlegt gerir það að verkum að börnunum finnist skemmtilegra að lesa. Það getur stuðlað að því að börnin læri að lesa sjálf.  
+
|text=Það að lesa saman aftur og aftur er mikilvæg nálgun fyrir börn sem eru að læra að lesa. Bæði kennarar og foreldrar geta lesið sömu bókina aftur og aftur yfir ákveðið tímabil.
  
−
Í bókinni My little sister ate one hare (ísl. þýð. Systir mín borðaði einn héra) er sagt frá stelpu sem byrjar á því að borða einn héra. Næst borðar hún tvær slöngur og einn héra, síðan þrjá maura, tvær slöngur og einn héra. Börnin geta nú séð hvað er að gerast og geta giskað á hvað gerist næst, t.d. að stelpan borði fernt af einhverju en líka þrjá maura, tvær slöngur og einn héra og þannig heldur það áfram alveg upp í 10. Börnin giska fyrst á hvað stelpan borðar næst og svo er athugað hvort það sé rétt. Sumir giska líka á að hún muni fá illt í magann, eitthvað sem reynist líka vera satt. En innihald bókarinnar er fyrirsjáanlegt og því hafa börnin gaman af því að lesa hana og þá er líklegra að þau vilji lesa bókina aftur og aftur. Einnig eru líkur á því að börnin byrji sjálf að lesa og giska á textann.
+
Sex grundvallarstig þegar lesið er saman
  
−
Bækur sem henta vel í endurtekinn lestur fylgja a.m.k einum af eftirfarandi fyrirsjáanlegum atriðum; 1. endurtekingu, 2. viðbættum upplýsingum, 3. almennri þekkingu eða 4. hrynjanda og rími.
 
  
 +
1. Veljið bók sem ykkur (börnum og lesendum) finnst skemmtileg. Munið að börnin verða spennt fyrir bókinni ef þið eruð sjálf spennt fyrir henni.
  
−
1. Endurtekning
 
−
Mikilvægt er að barnið geti auðveldlega giskað á það sem er endurtekið. Þegar búið er að lesa bókina saman nokkrum sinnum er líklegt að barnið geti „lesið“ alla bókina þrátt fyrir að það þekki ekki einstök orð. Dæmi um góða bók með endurtekningu er t.d. sagan um Gullbrá og birnina þrjá þar sem grauturinn hans pabba var of heitur, grauturinn hennar mömmu var of kaldur en grautur litla bangsa var alveg passlegur, og stóllinn hans pabba var of harður, stólinn hennar mömmu var of mjúkur en stólinn hans litla bangsa var alveg passlegur. Þessi endurtekning hjálpar barninu að finna taktinn í sögunni.
 
  
−
2. Viðbættar upplýsingar
+
2. Fylgið reglunum 15 um hvernig eigi að lesa fyrir heyrnarlaus börn þegar þið lesið bókina. Gefið ykkur tíma til að tala um:
−
Með viðbættum upplýsingum er átt við að bók byrjar t.d. með einni persónu, dýri eða viðburði og smám saman bætast fleiri við. Gott dæmi um þetta er sagan af Gýpu. Fyrst er stelpan kynnt til sögunnar. Fyrst borðaði hún matinn sinn og næst askinn sinn og karl og kellingu . Síðan bætast við fleiri og fleiri dýr og manneskjur sem hún borðar.
 
  
 +
(a) Bókakápuna (Hvað er á myndunum? Er sama mynd einhvers staðar inni í bókinni? Er framhlið hennar eins og bakhliðin? o.s.frv.);
  
−
3. Almenn þekking: Að læra með því að nota það sem barnið þekkir
+
(b) Höfundinn (Hver hann er, er hann gamall/ungur? Hvaðan kemur hann? o.s.frv.)
−
Bækur sem innihalda almenna þekkingu tengjast umhverfi barnsins t.d. vikudögum, mánuðum, bókstöfum, tölustöfum o.s.frv. Slíkar bækur hjálpa börnunum ekki einungis að skilja texta heldur einnig að þroska kunnáttu þeirra um ákveðna þætti í samfélaginu. Þetta getur verið þekkt ferli t.d. að fara í húsdýragarðinn, fara að sofa eða þekktir flokkar svo sem litir eða matur. Bækurnar hjálpa börnunum að skilja og þekkja ný orð/tákn og hugtök.  
+
(c) Hverjum höfundurinn tileinkar bókina? Hver er þessi persóna? Hver er ástæðan fyri því að höfundurinn hefur valið hana? o.s.frv.
  
−
Þessar bækur eru fyrirsjáanlegar af því að börnin þekkja nú þegar eða eru að læra mynstrið (tölurnar raðast alltaf í þessari röð 1, 2, 3, 4, 5; þegar barn fer að hátta fer það fyrst að pissa, svo burstar það tennur, næst fer það í náttfötin o.s.frv.; 7 dagar í einni viku, 12 mánuðir í einu ári, litirnir eru ...; o.s.frv.).
+
(d) Titill bókarinnar
 +
Biðjið börnin um að giska á út frá bókarkápunni um hvað bókin fjallar. Lesið svo söguna í heild sinni.  
  
  
−
4. Hrynjandi og rím
+
3. Lesið bókina aftur. Það er ráðlagt að lesa bókina strax aftur eftir fyrsta lesturinn á meðan börnin eru enn áhugasöm. En bjóðið þeim í þetta skiptið að vera með þegar þau vilja. Ef lesið er fyrir hóp af börnum þá getur hvert og eitt barn komið og verið með ef og þegar það vill. Börnin gætu t.d. komið til þín þegar sagan verður fyrirsjáanleg eða eitthvað er endurtekið. En aldrei neyða börnin til að standa fyrir framan bókina og benda á hluti í textanum eða á myndunum. Ef þau koma af frjálsum vilja, leyfið þeim að lesa eða fylla í frasa sem þau þekkja, en varist að kalla börn fram sem eru ekki tilbúin að standa fyrir framan alla.  
−
Margar bækur treysta á hrynjanda og rím til þess að gera innihaldið í þeim fyrirsjáanlegt. Dr. Ben Bahan, prófessor í Gallaudet háskólanum segir það krefjandi að túlka hrynjanda og rím yfir á táknmál en það sé gerlegt, t.d. með því að (1) endurtaka nokkur tákn eða handform; (2) eða bæta við endurtekningu og hreyfingu og þannig munu börnin ná hrynjandanum í textanum.
 
  
  
−
Ungum börnum sem eru heyrnarskert eða heyrnarlaus og eru rétt að byrja að læra að lesa getur fundist rím eitt og sér óspennandi nema þau heyri aðeins. Í mörgum bókum er að finna orð sem merkja ekki neitt eða orð sem mynda einhverja romsu sem byggjast upp á hljóðum. Þessi orð/þessar romsur eru ekki skiljanleg/ar heyrnarlausum börnum af þeim sökum. Í táknmálum er að finna jafngildi ríms, en – eins og við hverja þýðingu – er það ekki líklegt til að tengjast rímorðunum á ritmálinu. En ef sagan er fyrirsjáanleg og  vel þýdd getur verið að hún verði vinsæl hjá heyrnarlausum börnum.  
+
4. Talið um áhugaverð orð eftir seinni lesturinn. Talið um innihald sögunnar og söguþráðinn og um myndirnar og teikningarnar: Hvernig þær eru og leggið áherslu á það sem er viðeigandi fyrir aldur og þroska barnanna. Spyrjið börnin um staðreyndir og skoðun þeirra á sögunni, hvetjið þau til að draga ályktanir. Þið gætuð líka notað tímann til að tala um höfundinn og aðrar bækur sem hann hefur skrifað.
 +
 
 +
 
 +
Að ýta undir aukinn skilning
 +
Útskýrið hvernig ritvenjur eru:
 +
1. Blaðsíður eru lesnar frá byrjun til enda, frá vinstri til hægri.
 +
2. Textinn er lesinn en ekki myndirnar.
 +
3. Hvað er orð.
 +
4. Hvað er bókstafur.
 +
5. Hvað gera greinarmerkin.
 +
 
 +
Árangursríkar leiðir til að skilja og lesa með því að:
 +
1. útskýra merkinguna sem fyrstu og mikilvægustu
 +
vísbendinguna til að skilja orð og tákn.
 +
2. giska á.
 +
3. leiðrétta sjálfan sig.
 +
Byggið upp og styrkið sjónrænan orðaforða.
 +
Bendið á tengslin milli bókstafs og hljóðs.
 +
 
 +
 
 +
5. Haldið áfram að lesa saman með börnunum á þeim dögum sem vel gengur. Bjóðið þeim að koma fram fyrir  hópinn og lesa með ykkur. Þið getið leikið söguna með því að láta börnin fá hlutverk og setningar úr sögunni eða láta þau skiptast á um að benda á þann hluta textans sem þið eruð að lesa. Notið öll tækifæri sem gefast til að sýna muninn á textanum og táknmálinu.  
 +
 
 +
Annað sem þið gætuð líka gert er að skrifa nýja útgáfu af sögunni eða beðið börnin um að skrifa sína eigin sögu og nota efnivið sem börnin vinna með í þematímum. Teikna söguna, teikna nýja útgáfu, skrifa við myndirnar o.s.frv.
 +
 
 +
 
 +
6. Dreifið ljósriti af sögunni til allra barnanna og hvetjið börnin til að lesa hana sjálf í lestrartímanum, (þegar hver og einn les fyrir sjálfan sig í hljóði) eða þau geta lesið söguna heima með foreldrum sínum eða öðrum uppalendum.
 +
Ekki þurfa allir tímar að vera eins uppbyggðir þegar lesið er saman. Það fer eftir viðbrögðum barnanna og hvers konar bók er verið að lesa. Biðjið börnin um að tjá sínar eigin hugmyndir um hvað þið getið gert meira út frá bókinni (teikna myndir úr sögunni, leika söguna,.....) og fylgið þeim ef það er mögulegt. Takið síðan upp sömu sögu eftir mánuð eða tvo.
  
−
Eftir því sem börnin eldast og fá áhuga á ritun orða getur verið að þau fái áhuga á þvíað vita hvernig orðin ríma, bæði í rituðu og töluðu máli. En líkt og með allar bækur, leyfið þá börnunum að ráða ferðinni.
 
 
}}
 
}}

Útgáfa síðunnar 16. apríl 2012 kl. 15:21

Leiðbeiningar fyrir kennara og uppalendur
Upplýsingar um aðferðina og höfundinn
"Read it again and again. A manual for educators."
Efnisflokkur
[[:category:{{{category}}}|{{{category}}}]]
Tengdir flokkar
[[:category:{{{related1}}}|{{{related1}}}]]
Tengdar síður
[[{{{related2}}}]]
-
[[{{{related3}}}]]
Höfundaréttur
David R. Schleper





FERLIÐ AÐ LESA SAMAN

Mynd:© Reno12
250px

Það að lesa saman aftur og aftur er mikilvæg nálgun fyrir börn sem eru að læra að lesa. Bæði kennarar og foreldrar geta lesið sömu bókina aftur og aftur yfir ákveðið tímabil.

Sex grundvallarstig þegar lesið er saman


1. Veljið bók sem ykkur (börnum og lesendum) finnst skemmtileg. Munið að börnin verða spennt fyrir bókinni ef þið eruð sjálf spennt fyrir henni.


2. Fylgið reglunum 15 um hvernig eigi að lesa fyrir heyrnarlaus börn þegar þið lesið bókina. Gefið ykkur tíma til að tala um:

(a) Bókakápuna (Hvað er á myndunum? Er sama mynd einhvers staðar inni í bókinni? Er framhlið hennar eins og bakhliðin? o.s.frv.);

(b) Höfundinn (Hver hann er, er hann gamall/ungur? Hvaðan kemur hann? o.s.frv.) (c) Hverjum höfundurinn tileinkar bókina? Hver er þessi persóna? Hver er ástæðan fyri því að höfundurinn hefur valið hana? o.s.frv.

(d) Titill bókarinnar Biðjið börnin um að giska á út frá bókarkápunni um hvað bókin fjallar. Lesið svo söguna í heild sinni.


3. Lesið bókina aftur. Það er ráðlagt að lesa bókina strax aftur eftir fyrsta lesturinn á meðan börnin eru enn áhugasöm. En bjóðið þeim í þetta skiptið að vera með þegar þau vilja. Ef lesið er fyrir hóp af börnum þá getur hvert og eitt barn komið og verið með ef og þegar það vill. Börnin gætu t.d. komið til þín þegar sagan verður fyrirsjáanleg eða eitthvað er endurtekið. En aldrei neyða börnin til að standa fyrir framan bókina og benda á hluti í textanum eða á myndunum. Ef þau koma af frjálsum vilja, leyfið þeim að lesa eða fylla í frasa sem þau þekkja, en varist að kalla börn fram sem eru ekki tilbúin að standa fyrir framan alla.


4. Talið um áhugaverð orð eftir seinni lesturinn. Talið um innihald sögunnar og söguþráðinn og um myndirnar og teikningarnar: Hvernig þær eru og leggið áherslu á það sem er viðeigandi fyrir aldur og þroska barnanna. Spyrjið börnin um staðreyndir og skoðun þeirra á sögunni, hvetjið þau til að draga ályktanir. Þið gætuð líka notað tímann til að tala um höfundinn og aðrar bækur sem hann hefur skrifað.


Að ýta undir aukinn skilning Útskýrið hvernig ritvenjur eru: 1. Blaðsíður eru lesnar frá byrjun til enda, frá vinstri til hægri. 2. Textinn er lesinn en ekki myndirnar. 3. Hvað er orð. 4. Hvað er bókstafur. 5. Hvað gera greinarmerkin.

Árangursríkar leiðir til að skilja og lesa með því að: 1. útskýra merkinguna sem fyrstu og mikilvægustu vísbendinguna til að skilja orð og tákn. 2. giska á. 3. leiðrétta sjálfan sig. Byggið upp og styrkið sjónrænan orðaforða. Bendið á tengslin milli bókstafs og hljóðs.


5. Haldið áfram að lesa saman með börnunum á þeim dögum sem vel gengur. Bjóðið þeim að koma fram fyrir hópinn og lesa með ykkur. Þið getið leikið söguna með því að láta börnin fá hlutverk og setningar úr sögunni eða láta þau skiptast á um að benda á þann hluta textans sem þið eruð að lesa. Notið öll tækifæri sem gefast til að sýna muninn á textanum og táknmálinu.

Annað sem þið gætuð líka gert er að skrifa nýja útgáfu af sögunni eða beðið börnin um að skrifa sína eigin sögu og nota efnivið sem börnin vinna með í þematímum. Teikna söguna, teikna nýja útgáfu, skrifa við myndirnar o.s.frv.


6. Dreifið ljósriti af sögunni til allra barnanna og hvetjið börnin til að lesa hana sjálf í lestrartímanum, (þegar hver og einn les fyrir sjálfan sig í hljóði) eða þau geta lesið söguna heima með foreldrum sínum eða öðrum uppalendum.

Ekki þurfa allir tímar að vera eins uppbyggðir þegar lesið er saman. Það fer eftir viðbrögðum barnanna og hvers konar bók er verið að lesa. Biðjið börnin um að tjá sínar eigin hugmyndir um hvað þið getið gert meira út frá bókinni (teikna myndir úr sögunni, leika söguna,.....) og fylgið þeim ef það er mögulegt. Takið síðan upp sömu sögu eftir mánuð eða tvo.
Sótt frá „https://is.signwiki.org/index.php?title=Upplýsingar_um_aðferðina_og_höfundinn&oldid=17375“